ଗୃହ ସଞ୍ଚୟର ଆର୍ଥିକୀକରଣ

ଆମେରିକାରେ ୧୯୭୦ ଦଶକରେ ଘରୋଇ ଆୟର ଆର୍ଥିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଭାରତୀୟ ମହାନଗରରେ ୨୦୦୦ ଦଶକର ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ଏହି ଧାରା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ଏବେ ଭାରତର ‘ଟାୟର-୨’ ଏବଂ ‘ଟାୟର-୩’ ସହରରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଧାରା ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ଏହି ଧାରାର ଅନୁଘଟକ ହେଉଛି ପ୍ରଯୁକ୍ତି ମାଧ୍ୟମରେ ସୂଚନାର ସହଜ ଉପଲବ୍ଧତା। ଆଜିର ସମୟରେ ଜ୍ଞାନ ଓ ସୂଚନାକୁ ପିରାମିଡର ମୂଳଦୁଆ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗଣତନ୍ତ୍ରୀକରଣ କରାଯାଇଛି। କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିର ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ନ ରଖି ଇଣ୍ଟରନେଟ୍‌ ମାଧ୍ୟମରେ ସହଜରେ ସୂଚନା ପାଇପାରିବେ।
ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅଧିକ ତରଳତା ଯେକୌଣସି ଦେଶର ଅର୍ଥନୀତି ପାଇଁ ଭଲ। ବଜାରରେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଲିକ୍ୟୁଡିଟି ଯୋଗୁ କର୍ପୋରେଟ୍‌ମାନେ ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ କରିବେ, ଯାହା ଆଗକୁ ଅଧିକ ନିଯୁକ୍ତି ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ। କିନ୍ତୁ ଯଦି ସମସ୍ତ ଅର୍ଥକୁ ଆର୍ଥିକ ଓ ରିୟଲ ଇଷ୍ଟେଟରେ ବିନିଯୋଗ କରାଯାଏ, ତା’ହେଲେ ଏହା ଆର୍ଥିକ ବାସ୍ତୁତନ୍ତ୍ରରେ ଅସନ୍ତୁଳନ ସୃଷ୍ଟି କରିବ। ଭାରତର ଘରୋଇ ସଞ୍ଚୟ, ଐତିହାସିକ ଭାବେ ସୁନା, ରିୟଲ ଇଷ୍ଟେଟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମୂର୍ତ୍ତିସମ୍ପନ୍ନ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ବୁଝାଏ । ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ମ୍ୟୁଚୁଆଲ ଫଣ୍ଡ, ଇକ୍ୱିଟି, ବଣ୍ଡ୍‌ ଭଳି ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପତ୍ତି ଆଡ଼କୁ ଢଳିବା ଦେଖାଦେଇଛି। ଦଶନ୍ଧି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ଭାରତୀୟ ପରିବାରମାନେ ଭୌତିକ ସମ୍ପତ୍ତିକୁ ଅଧିକ ପସନ୍ଦ କରିଆସୁଛନ୍ତି। ବିଶେଷ କରି ଭାରତୀୟ ସମାଜରେ ସୁନାର ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ରହିଛି। ଏହା କେବଳ ଧନର ପ୍ରତୀକ ନୁହେଁ ବରଂ ମୁଦ୍ରାସ୍ଫୀତି ଓ ମୁଦ୍ରାର ଚଳଚଞ୍ଚଳତା ବିରୋଧରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଏକ ‘ହେଜ’ ଭାବେ କାମ କରିଥାଏ। ସେହିଭଳି ରିୟଲ ଇଷ୍ଟେଟ ସଞ୍ଚୟର ଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ମାଧ୍ୟମ ହୋଇଛି, ଯାହା ଉଭୟ ପୁଞ୍ଜି ମୂଲ୍ୟାୟନ ଏବଂ ଭଡା ଆୟର ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରୁଛି।
ଭାରତୀୟ ପରିବାରମାନଙ୍କର ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଆର୍ଥିକ ବଜାରରେ ସୀମିତ ପ୍ରବେଶ ଥିଲା। ବିଶେଷକରି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟାଙ୍କିଂ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଅନୁନ୍ନତ ଥିଲା, ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତା କମ୍‌ ଥିଲା। ଅଧିକନ୍ତୁ, ସୁନା ଏବଂ ରିୟଲ ଇଷ୍ଟେଟକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ନିବେଶ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା, ଯାହା ବଜାରର ଅସ୍ଥିରତା ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଉତ୍ପାଦ ସହିତ ଜଟିଳତାରୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲା। ଆର୍ଥିକୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ମଧ୍ୟ କୋଭିଡ୍‌ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି। ଭାରତରେ ‘ଡିମାଟ ଆକାଉଣ୍ଟ’ ସଂଖ୍ୟା କୋଭିଡ୍‌-୧୯ ସଂକ୍ରମଣ ପୂର୍ବରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ୨୦୨୦ରେ ଏହା ମାତ୍ର ୪୦.୯ ନିୟୁତ ଥିବା ବେଳେ ୨୦୨୪ରେ ଏହା ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇ ୧୦୦.୫ ନିୟୁତରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଭାରତର ଯୁବ ଜନସଂଖ୍ୟା ପୂର୍ବ ପିଢ଼ିି ତୁଳନାରେ ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପତ୍ତି ପ୍ରତି ଅଧିକ ଆଗ୍ରହୀ। ପୁରୁଣା ପିଢ଼ି ଯେଉଁମାନେ ସୁନା ଓ ରିୟଲ ଇଷ୍ଟେଟ ସୁରକ୍ଷାକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଉଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଯୁବ ନିବେଶକମାନେ ଷ୍ଟକ୍‌ ମାର୍କେଟ ଓ ମ୍ୟୁଚୁଆଲ ଫଣ୍ଡ ଭଳି ସମ୍ପତ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ନୂଆ ରାସ୍ତା ଖୋଜୁଛନ୍ତି।
ଘରୋଇ ସଞ୍ଚୟର ଆର୍ଥିକୀକରଣ ଅନେକ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ମଧ୍ୟ କେତେକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଆଣିଥାଏ। ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପତ୍ତି ବିଶେଷକରି ଇକ୍ୟୁଟି ଉପରେ ବଜାରର ବିପଦ ରହିଥାଏ। ଷ୍ଟକ୍‌ ଓ ମ୍ୟୁଚୁଆଲ ଫଣ୍ଡରେ ବିନିଯୋଗ ହୋଇଥିବା ଘରୋଇ ସଞ୍ଚୟ ବଜାରର ମାନ୍ଦାବସ୍ଥା ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ, ଯାହାଫଳରେ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସମ୍ପତ୍ତି କ୍ଷୟ ହୋଇପାରେ। ବିପଦରୁ ଦୂରେଇ ରହୁଥିବା ନିବେଶକଙ୍କ ପାଇଁ ଏହି ଅସ୍ଥିରତା ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ହୋଇପାରେ। ଆର୍ଥିକ ସାକ୍ଷରତାରେ ଉନ୍ନତି ସତ୍ତ୍ୱେ ଜନସଂଖ୍ୟାର ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ, ବିଶେଷକରି ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଆର୍ଥିକ ଉତ୍ପାଦ ବିଷୟରେ ବ୍ୟାପକ ଜ୍ଞାନର ଅଭାବ ରହିଛି। ଆର୍ଥିକୀକରଣର ଲାଭ ସବୁ ସମାଜରେ ସମାନ ଭାବେ ବଣ୍ଟା ଯାଉନାହିଁ। ଆର୍ଥିକ ଉତ୍ପାଦରେ ବିନିଯୋଗ ପାଇଁ ଧନୀ ପରିବାର ପାଖରେ ସମ୍ବଳ ଓ ଜ୍ଞାନ ଥିବାବେଳେ ଗରିବ ପରିବାର ହୁଏତ ପାରମ୍ପରିକ ସଞ୍ଚୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ରହିପାରନ୍ତି, ଯାହା ଅସମାନତାକୁ ସ୍ଥାୟୀ କରିଥାଏ। ଯେହେତୁ ଅଧିକ ଘରୋଇ ସଞ୍ଚୟ ଇକ୍ୱିଟି ବଜାରରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି, ସମ୍ପଦ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ଶେୟାର ବଜାର ପ୍ରଦର୍ଶନ ଉପରେ ଅତ୍ୟଧିକ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି। ବଜାରରେ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଲାଗି ରହିଥିବା କୌଣସି ବି ମାନ୍ଦାବସ୍ଥାର ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଘରୋଇ ସମ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ଭାରତରେ ଘରୋଇ ସଞ୍ଚୟର ଆର୍ଥିକୀକରଣ ଦ୍ୱାରା ପରିବାରଗୁଡ଼ିକ ସମ୍ପତ୍ତି ସଂଗ୍ରହ ଓ ନିବେଶ ଦିଗରେ ଅଗ୍ରସର ହେବା ଏକ ଆମୂଳଚୂଳ ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ସୂଚାଉଛି।

ସୌରଜିତ ପ୍ରଧାନୀ
ମୋ: ୯୯୬୭୧୦୨୨୬୪

ସୌଜନ୍ୟ-ଧରିତ୍ରୀ