ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ: ନାଚ ଗୀତରେ ଝୁମୁଛି, ଐତିହ୍ୟ ବଖାଣୁଛି ‘ଏକାମ୍ର ୱାକ୍ସ’

କାନ୍ଥ ବାଡ଼ରେ ଶୋଭା ପାଉଛି ଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ଜୀବନ୍ତ ଛବି। ରାସ୍ତାରେ ଏବେ କଳା ରଙ୍ଗର ପିଚୁ ଚକ୍‌ ଚକ୍‌ କରୁଛି। ଡିଭାଇଡରରେ ଲାଗିଛି ନୂଆ ରଙ୍ଗ। ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ବରେ ରଙ୍ଗବେରଙ୍ଗର ଜାତି ଜାତି ଫୁଲ ରାଜଧାନୀର ଶୋଭା ବଢ଼ାଉଛି। ରାତି ହେଲେ ଦିନଠାରୁ ଅଧିକ ଚମକୁଛି ରାଜଧାନୀ। ରଙ୍ଗବେରଙ୍ଗର ଆଲୋକମା‌ଳାରେ ଆଖି ଝଲସୁଛି। ଓଡ଼ିଶାରେ ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ ପାଳନ ପାଇଁ ସତେ ଯେମିତି ବଧୁ ବେଶରେ ସଜେଇ ହୋଇଛି ରାଜଧାନୀ। ବିଦେଶରୁ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଧାଇଁ ଆସିଥିବା ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ କୌଣସି ଥିରେ ଊଣା କରିନାହାନ୍ତି ରାଜ୍ୟ ସରକାର। ଆତିଥ୍ୟ ପାଇଁ ସବୁ ଦ୍ବାର ଉନ୍ମୁକ୍ତ କରି ଦେଇଛନ୍ତି। ବିମାନବନ୍ଦରଠାରୁ ଜନତା ମଇଦାନ ତଥା ସମଗ୍ର ରାଜଧାନୀରେ ସବୁଠି ଓଡ଼ିଶାର କଳା, ସଂସ୍କୃତି, ପରମ୍ପରାର ଝଲକ ଦେଖୁଛନ୍ତି ପ୍ରବାସୀ। ମନୋରଂଜନ ପାଇଁ ହୋଇଛି ବିବିଧ ବ୍ୟବସ୍ଥା। ମୁକ୍ତେଶ୍ବର ନୃତ୍ୟ ମହୋତ୍ସବ, ରାଜାରାଣୀ ସଙ୍ଗୀତ ମହୋତ୍ସବ, ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ଉତ୍ସବ, ରାଜ୍ୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟରେ ଲୋକନୃତ୍ୟ ମହୋତ୍ସବ ପ୍ରବାସୀଙ୍କୁ ବିମୋହିତ କରୁଛି। ସେହିପରି ଆଦିବାସୀ ମେଳା, ରାତ୍ରି ବଜାର, ଏକାମ୍ର ଉତ୍ସବ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ଖୁସିକୁ ଦ୍ବିଗୁଣିତ କରୁଛି। କେବଳ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ନୁହେଁ ଓଡ଼ିଶାର ହୋଟେଲ୍‌, ରେସ୍ତୋରାଁରେ ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟର ମଜା ନେଉଛନ୍ତି ପ୍ରବାସୀ। ଏଥିସହ ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ସମେତ ଏକାମ୍ରକ୍ଷେତ୍ରର ଦେବଦେବୀ ଐତିହ୍ୟସ୍ଥଳ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ମନରେ ନୂଆ ପୁଲକ ଭରିଛି।

ରାତି ଅଧଯାଏଁ ଭିଡ଼

ବୁଲା ବୁଲିଠାରୁ ଖାଇବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ। ଫଟୋ ଉଠେଇବା ଠାରୁ ଶୀତୁଆ ସଂଧ୍ୟାରେ କିଣାକିଣି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ। ପୁଣି ଧୁମ୍‌ ଧଡ୍‌କା ଗୀତ। କାହାକୁ ଫୁର୍‌ସତ୍‌ ନାହିଁ। ଶୀତୁଆ ସଂଧ୍ୟାରେ ଜରା ଜରା ମେହେକ୍‌ତା ହେ… ‌ବେହେକ୍‌ ତା ହେ…, ହମ୍ ତୁମ୍‌… ତୁମ୍‌ ହମ୍‌…, ଭଳି ଗୀତରେ ଉଠୁଛି ପଡ଼ୁଛି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ପଡ଼ିଆ। ସମସ୍ତେ ମଜିଛନ୍ତି କେବଳ ମନୋରଞ୍ଜନରେ। ନିଜ ହିସାବରେ ମା‌ହୋଲର ମଜା ଉଠେଇବାକୁ ଯେମିତି ସମସ୍ତେ ମନସ୍ଥ କରିଛନ୍ତି। ରାମମନ୍ଦିର ରାସ୍ତାରୁ ହାଉସିଂବୋର୍ଡ ଛକ ଯାଏ, ପୂରା ରାସ୍ତାରେ ଉତ୍ସବର ମାହୋଲ୍‌ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ରାସ୍ତାର ଦୁଇ ପାର୍ଶ୍ବ ଆଲୋକମାଳାରେ ଝଲସୁଛି। ଏକାମ୍ର ହାଟ ବାହାରେ ବସିବାକୁ ଥିବା ନାଇଟ୍‌ ଫ୍ଲି ମାର୍କେଟ୍‌ ଆକର୍ଷଣର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ପାଲଟିଛି। ରାତି ୧୨ଟା ଯାଏ ଖାଦ୍ୟ ଓ କିଣାକିଣିର ଆସର ଜମୁଛି। ଆଜି ବୁଧବାର ଥିବାରୁ ଏଠାରେ ପ୍ରବଳ ଗହଳି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଖାଓ ଗଳି ଆଜି ଏକାମ୍ର ହାଟକୁ ଉଠି ଆସିଥିଲା। କିଏ ଖାଇବା ହାତରେ ଧରି ସେଲ୍‌ଫି ନେବାରେ ବ୍ୟସ୍ତ ଥିଲା ତ କିଏ କୁପନ୍‌ କାଟି ଖାଦ୍ୟ ପାଇଁ ଧାଡ଼ିରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛି। ରୋଲ୍‌, ଚାଓମିନ୍‌, ସଫ୍‌ଟଡ୍ରିଙ୍କ୍‌ସ, ମାଟି ହାଣ୍ଡି ମଟନ, ମୁଢ଼ି ଓ ଶାଳପତ୍ର ପୋଡ଼ା କବାବ୍‌ ସାଙ୍ଗକୁ ଆହୁରି କେତେ କ’ଣ। ସବୁ ଦୋକାନରେ ଖଚାଖଚ୍‌ ଭିଡ଼ ଜମିଥିଲା।
ମୋଗ୍‌ଲାଇ ଓ ରାଜସ୍ଥାନୀ ଖାଦ୍ୟରେ ମନ
ରାଜଧାନୀର ବିଭିନ୍ନ ତାରକା ହୋଟେଲର ଖାଦ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ କିଏ କ’ଣ ଖାଇବେ ତାହା ଦ୍ବନ୍ଦ୍ବ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲା। ହେଲେ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଗହଳି ମୋଗଲାଇ ପାଖରେ ଜମିଥିଲା। ୨୫୦ ଟଙ୍କାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୫୫୦ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହାର ମେନ୍ୟୁ ରହିଛି। ବିରିଆନି, ତନ୍ଦୁରି ଚିକେନ୍‌, ବଟର୍‌ ଚିକେନ୍, ଚିକେନ୍‌ ଟିକ୍କା ମସ‌ାଲା, ମଟନ୍ ରୋଗନ୍‌ ଜୋସ୍‌, ପାଲକ୍ ପନିର୍‌, ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କବାବ୍‌ ସହିତ ରାଜସ୍ଥାନର ଦାଲ୍‌ ବାଟି ଚୁର୍‌ମା, ଲାଲ ମାନ୍ସ, ଘେୱର, ମାୱା କଚୋରି, ବିକାନିର୍‌ ଭୁଜିଆ ଖାଇବାକୁ ଲୋକଙ୍କ ଗହଳି ଜମିଥିଲା। ମିଠା ଦ୍ରବ୍ୟରେ ରସ୍‌ମଲେଇ, ଜିଲାପି ଖାଇବାକୁ ମଧ୍ୟ ଯୁବ ପିଢ଼ି ଧାଡ଼ି ଲଗେଇଥିଲେ।
ପଟ୍ଟଚିତ୍ର ଚାହିଦା ଅଧିକ
ସେହିପରି ନାଇଟ ଫ୍ଲି ମାର୍କେଟରେ ପଟ୍ଟଚିତ୍ର କିଣିବାକୁ ଗହଳି ଜମିଥିଲା। ଶାଢ଼ି ଓ ଡ୍ରେସ୍‌ କପଡ଼ା‌ରେ ପଟ୍ଟଚିତ୍ର ସାଧାରଣରେ ଚାହିଦା ଥାଏ। ‌‌ହେଲେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଓଢ଼ଣୀରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ପଟ୍ଟଚିତ୍ର କାରିଗରିର ଚାହିଦା ଅଧିକ ରହିଛି। ରାଧାକୃଷ୍ଣ, ରାସଲୀଳା, ରଜଦୋଳି, ଜଗନ୍ନାଥ, ଗଣେଶ, ହାତୀ ସହିତ ‌ଡୋକ୍ରା ଚିତ୍ରରେ ତିଆରି ଓଢ଼ଣୀର ଚାହିଦା ଅଧିକ ରହିଛି। ଚିତ୍ର ଓ କାରିଗରି ଦେଖି ୧୨ଶହ ଟଙ୍କାରୁ ୧୬ଶହ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦର ରହିଛି। ଏହା ସହିତ ମୋବାଇଲ ଫୋନ୍ କଭର୍‌, ଗହଣା ବାକ୍ସ, ଘରସଜା ସାମଗ୍ରୀର ମଧ୍ୟ ଚାହିଦା ରହିଛି। ପଟ୍ଟଚିତ୍ରରେ ୫୦ ଟଙ୍କାରୁ ୧୭ ହଜାର ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସାମଗ୍ରୀ ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଛି। ୨୦ ବର୍ଷହେଲା ବ୍ୟବସାୟ କରୁଥିବା ତ୍ରିଲୋଚନ ସାହୁଙ୍କ କହିବା କଥା, ଓଡ଼ିଶାର ପାରମ୍ପରିକ ଜିନିଷ କିଣିବାକୁ ଲୋକଙ୍କ ଗହଳି ଜମୁଛି। ସେହିଭଳି ବାଉଁଶ ପାତିଆରେ ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଭଗବାନଙ୍କ ପ୍ରତିମୂର୍ତ୍ତି, ବୁକ୍‌ ମାର୍କ, ଗହଣା ଦର୍ଶକଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ  ଆକର୍ଷଣ ସାଜିଥିଲା। ଏଗୁଡ଼ିକର ମୂଲ୍ୟ ୫୦୦ ଟଙ୍କାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇ ୩ ହଜାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥିଲା।

ଐତିହ୍ୟ ବଖାଣୁଛି ‘ଏକାମ୍ର ୱାକ୍ସ’
ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଐତିହ୍ୟ ବଖାଣୁଛି ଏକାମ୍ର ୱାକ୍‌ସ୍‌। ଭୁବନେଶ୍ବର ଉନ୍ନୟନ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ(ବିଡିଏ) ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ ପାଇଁ ଆୟୋଜିତ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ‘ଏକାମ୍ର ୱାକ୍‌ସ୍‌’ରେ ‘ଉତ୍କୃଷ୍ଟ କଳାର ଅନ୍ତରାଳେ-ଉତ୍କଳ’ ଶୀର୍ଷକ ସଂସ୍କରଣରେ ଶହଶହ ପର୍ଯ୍ୟଟକ ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ଐତିହ୍ୟ ସହ ପରିଚିତ ହେଉଛନ୍ତି। ଗତକାଲି ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ୧୦ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିବ। ବିଡିଏ ଓ ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ଅଭିଲେଖାଗାର ମିଶି ଗବେଷକଙ୍କ ଛଡ଼ା ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପଦଯାତ୍ରା ଓ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଆୟୋଜନ କରିଛନ୍ତି। ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟଟକମାନେ ଦୁର୍ଲଭ ଦସ୍ତାବିଜ ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଛନ୍ତି। କଳାଭୂମିରେ ଅତିଥିମାନଙ୍କୁ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ବ୍ରିଟିଶ ଯୁଗର ଅଡିଟ୍ ଅନୁସନ୍ଧାନ ତଥା ନଥିପତ୍ର ସଂରକ୍ଷଣର ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବାବଦରେ ବୁଝାଯାଇଥିଲା। ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ବଂଶୀବାଦନ ପର୍ଯ୍ୟଟକଙ୍କ ମନ ମୋହିଥିଲା।  ଆଗକୁ ବା ଆଉଦୁଇ ଦିନ ବିଶେଷ ଟ୍ରେଲ୍‌ ରହିଛି। ‘ୱାକ୍‌ ଇନ୍‌ ଦ ୱାଇଲ୍‌ଡରନେସ୍‌’ରେ ଚନ୍ଦକା ଅଭୟାରଣ୍ୟ ଓ ଡେରାସ ଡ୍ୟାମ୍‌ ବୁଲିବାର ସୁ‌ଯୋଗ ଦେବ। ‘ସ୍ପିରିଚୁଆଲ ସୋଜର୍ଣ୍ଣ’ (ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପ୍ରବାସ) ଟ୍ରେଲ୍‌ କଳିଙ୍ଗ ସ୍କୁଲ୍‌ ଅଫ୍‌ ଆର୍କିଟେକ୍‌ଚର ସହ ଓଡିଶାର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମନ୍ଦିର ଓ ସ୍ମାରକୀର ଗାଥା ବୟାନ କରିବ। ‘ମିଷ୍ଟିକାଲ ଓଡିସି’ ଟ୍ରେଲ୍‌ ‘ଶାକ୍ତ’ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ରହସ୍ୟମୟ ଐତିହ୍ୟ ବାବଦରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବ। ‘ଉତ୍କୃଷ୍ଟ କଳାର ଅନ୍ତରାଳେ-ଉତ୍କଳ’ ଟ୍ରେଲ୍‌ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ, ପ୍ରଦର୍ଶନ କଳା ଓ ପଟ୍ଟଚିତ୍ର ହସ୍ତଲିପି ଠାରୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ସମ୍ବାଦପତ୍ର, ଓଡିଆ ଭାଷାର ବିକାଶ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବ। ‘ଜଙ୍ଗଲ ସଫାରି’ରେ ଚନ୍ଦକା ଅଭୟାରଣ୍ୟର ଜୀବନ୍ତ ପ୍ରକୃତି ଓ ‘ନ୍ୟାଚୁରାଲ ଜଙ୍ଗଲ ସଫାରି’ରେ ଜଙ୍ଗଲରେ ରାତିର ରୋମାଞ୍ଚ ଅନୁଭବ କରିହେବ। www.ekamra-walks.com ଜରିଆରେ ପ୍ରବାସୀଙ୍କ ପାଇଁ ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ଉପଲବ୍ଧ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ବିଡିଏ ପକ୍ଷରୁ କୁହାଯାଇଛି।

‘ଗାଥା ଓଡ଼ିଶାର’ମଞ୍ଚରେ ୩୫୦ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ
ଭୁବନେଶ୍ୱର: ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ ସାଂସ୍କୃତିକ ସନ୍ଧ୍ୟାର ମୁକ୍ତାକାଶ ରଙ୍ଗମଞ୍ଚରେ ପରିବେଷିତ ହୋଇଛି ନୃତ୍ୟ ନାଟିକା ‘ଗାଥା ଓଡ଼ିଶାର: ବନ୍ଦେ ଉତ୍କଳ ଜନନୀ’। ଓଡ଼ିଆ ଅସ୍ମିତାକୁ ଆଧାର କରି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ନୃତ୍ୟ ନାଟିକା ଦର୍ଶକମାନଙ୍କୁ ବିମୋହିତ କରିଛି। ଓଡ଼ିଶାର କଳା, ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ, ସାହିତ୍ୟ, ସଂସ୍କୃତି, ଐତିହ୍ୟ ଓ ପରମ୍ପରାକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା ‘ଗାଥା ଓଡ଼ିଶାର’ ନୃତ୍ୟ ନାଟିକା। ପ୍ରାଚୀନ ଇତିହାସଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଆଧୁନିକ ଇତିହାସ, କଳିଙ୍ଗ ଯୁଦ୍ଧ ଏବଂ ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶର ମାନ୍ୟତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଶାର ଏହି ଗୌରବମୟ ଗାଥାକୁ ନୃତ୍ୟ ନାଟିକା ମାଧ୍ୟମରେ ଖୁବ୍‌ ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ଏଥିସହ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ, ପରମ୍ପରା, ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ଆଦିକୁ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀମାନେ ମୁକ୍ତାକାଶ ମଞ୍ଚରେ ଅତି ସୁନ୍ଦର ଭାବେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥିଲେ, ଯାହାକି ଦର୍ଶକଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରମୁଗ୍ଧ କରିଥିଲା। ନୃତ୍ୟନାଟିକାରେ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଶାର ଶିଳ୍ପ, ସ୍ଥାପତ୍ୟ, ହସ୍ତତନ୍ତ, ବୟନଶିଳ୍ପ ଆଦି ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବା ସହ ନାରୀ ସଶକ୍ତୀକରଣ ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାର ନିର୍ମାଣରେ ମହିଳାଙ୍କର ଭୂମିକାକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରାଯାଇଛି। ବସୁଧୈବ କୁଟୁମ୍ବକମ୍‌ର ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ଏହି ନୃତ୍ୟନାଟିକାରେ ପ୍ରାୟ ୩୫୦ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ ସାମିଲ ହୋଇଥିଲେ। ପୂର୍ବରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମୋହନ ଚରଣ ମାଝୀ, କେନ୍ଦ୍ର ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଏସ୍‌. ଜୟଶଙ୍କର ଅତିଥି ଭାବେ ଯୋଗଦେଇ ସାଂସ୍କୃତିକ ସନ୍ଧ୍ୟା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।  ‘ଗାଥା ଓଡ଼ିଶା’ର ନୃତ୍ୟ ନାଟିକା ୮ଟି ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ଓ ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକନୃତ୍ୟକୁ ନେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲା। ଗୁରୁ ଅରୁଣା ମହାନ୍ତି ଏହି ନୃତ୍ୟ ନାଟିକାର କୋରିଓଗ୍ରାଫି କରିଥିଲେ।

ମନମୋହୁଛି ଲାଞ୍ଜିଆ ସଉରା ନାଚ
ଦେହରେ ଆଦିବାସୀ ହାତବୁଣା ପୋଷାକ। ମହିଳାମାନଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ରଙ୍ଗବେରଙ୍ଗ ଫୁଲକୁ ପାଦରେ ଘୁଙ୍ଗୁର। ବିଭିନ୍ନ ପାରମ୍ପରିକ ବାଦ୍ୟ ଯନ୍ତ୍ରରେ ଦୁଲୁକୁଥିଲା ପରିବେଶ। ୫ ତାରିଖରୁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଆଦିବାସୀ ମେଳାର ଚତୁର୍ଥ ଦିନରେ ମନମୋହିଥିଲା ଲାଞ୍ଜିଆ ସଉରା ଓ ଭୂମିଜ ଆଦିବାସୀଙ୍କ ପାରମ୍ପରିକ ନୃତ୍ୟ। ସଂଧ୍ୟା ସାଢ଼େ ୬ଟାରୁ ରାତି ୯ଟା ଯାଏଁ ସମସ୍ତେ ସେମାନଙ୍କ ନୃତ୍ୟର ତାଳେ ତାଳେ ଝୁମିଥିଲେ। ସଂଧ୍ୟାର ପ୍ରଥମ ନୃତ୍ୟ ଲାଞ୍ଜିଆ ସଉରାମାନେ ବେଣ୍ଟ ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରିଥିଲେ। ହାତରେ ମୟୂର ପୁଚ୍ଛ ଓ ପୁରୁଷମାନେ ହାତରେ ବାଡ଼ି ଧରି ହାତରେ ହାତ ଛନ୍ଦି ନାଚୁଥିଲେ। ପରେ ଭୂମିଜ ନୃତ୍ୟ କରିବାକୁ କଳାକାରମାନେ ମଞ୍ଚକୁ ଆସିଥିଲେ। ନାଲି କୁମ୍ଭ ଧଳା ଶାଢ଼ୀ ପିନ୍ଧି ହାତରେ ଧଳା କନା ଧରି ଢେ‌ାଲର ତାଳେ ତାଳେ ନାଚୁଥିଲେ ସମସ୍ତେ। ଏହି ଦଳଗତ ନୃତ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ଦର୍ଶକଙ୍କ ଭିଡ଼ ଜମିଥିଲା। ପରେ କିଷାନ୍ ନୃତ୍ୟ, ଡ୍ରୋନ୍‌ ସୋ’ରେ ଜନଜାନି, ଲେଜର ସୋ’ରେ ବିର୍ସା ମୁଣ୍ଡାଙ୍କ ଜୀବନୀ, ଲାଇଟ୍‌ ଆଣ୍ଡ ସାଉଣ୍ଡ ସୋ’ରେ ଓଡ଼ିଶାର ଆଦିବାସୀ ସ୍ବାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀଙ୍କ ଜୀବନୀ ଓ କଳସି ନୃତ୍ୟ ପରିବେଷିତ ହୋଇଥିଲା। ଆସନ୍ତା କାଲି ଗଦବା, ଢେମ୍‌ସା, ଘୁମୁରା ନୃତ୍ୟ ସହିତ ଫ୍ୟାସନ୍‌ ସୋ’ ଇତ୍ୟାଦି ପରିବେଷିତ ହେବ।

‘ରାମାୟଣ’ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ
ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ମହାକାବ୍ୟ ‘ରାମାୟଣ’କୁ ନେଇ ଏକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ କରାଯାଇଛି। ଏହାର ଥିମ୍‌ ରହିଛି ‘ଦ ୟୁନିଭର୍ସାଲ ଲିଗାସି ଅଫ୍‌ ରାମାୟଣ‘। ମର୍ଯ୍ୟାଦାପୁରୁଷ ପ୍ରଭୁ ରାମଚନ୍ଦ୍ର ଭାରତରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଛନ୍ତି। ହେଲେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବର। ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀ ତାଙ୍କ ନୀତି ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇଛି। ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ଉପରେ ଲିଖିତ ରାମାୟଣର ଅମରଗାଥା, ଚରିତ୍ର ଓ ଘଟଣାବଳୀ ବିଶ୍ବବାସୀଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ବିସ୍ତାର କରିଛି। ଏହାକୁ ଆଧାର କରି ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦର୍ଶନୀରେ ବିଦେଶର ୮୦ଟି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଏବଂ ଭାରତର ୬୬ଟି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ସ୍ଥାନ ପାଇଛି। ସମ୍ମିଳନୀରେ ଥାଇଲାଣ୍ଡ, ଶ୍ରୀଲଙ୍କା, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, କୋରିଆ, ଚୀନ, ନେପାଳ, ଋଷିଆ, ମଙ୍ଗୋଲିଆ, ମେକ୍ସିକୋ, କାନାଡା, ଜାପାନ, ଭିଏତନାମ୍‌, ଫିଲିଫାଇନସ୍‌ ଓ ନ୍ୟୁଜିଲାଣ୍ଡ ପ୍ରମୁଖ ୨୨ଟି ଦେଶରୁ ଡିଜିଟାଲରେ ଆସିଥିବା ଦସ୍ତାବିଜ୍‌କୁ ଏକ ବଡ଼ ଏଲ୍‌ଇଡିରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ  ହେଉଛି।

ରାତି ସାରା ବୟନିକା ଖୋଲା
ଓଡ଼ିଶାର ହସ୍ତତନ୍ତ ଐତିହ୍ୟକୁ ବିଶ୍ବ ଦରବାରରେ ପହ‌ଞ୍ଚାଇବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବୟନିକା ଭୁବନେଶ୍ବର ଶାଖା ପକ୍ଷରୁ ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ଦିବସ ଉପ‌ଲକ୍ଷେ ‘ରାତ୍ରି ବଜାର’ ଉଦ୍‌ଘାଟିତ ହୋଇଛି। ଓଡ଼ିଶାର ସମୃଦ୍ଧ ହସ୍ତତନ୍ତ ଐତିହ୍ୟକୁ ଅନୁଭବ କରିବାକୁ ବିଶ୍ବର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଆସିଥିବା ପ୍ରବାସୀ ଭାରତୀୟ ତଥା ପ୍ରତିନିଧ‌ି ଓ ପରିଦର୍ଶକଙ୍କୁ ସ୍ବାଗତ ଜଣାଇ ଭୁବନେଶ୍ବରରେ ଥିବା ଏହାର ତିନୋଟି ଶାଖାରେ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ରିହାତି ବିକ୍ରୟ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଏହି ‘ରାତ୍ରି ବଜାର’ ଆସନ୍ତା ୧୨ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚାଲିବ। ଷ୍ଟୋର୍‌ରେ ୨୦ ପ୍ରତିଶତ ରିହାତି ସହିତ ଅତିରିକ୍ତ ୧୦ ଓ ୫ ପ୍ରତିଶତ ରିହାତି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି। ଏହାବ୍ୟତୀତ ଉତ୍ସାହକୁ ଦ୍ବିଗୁଣିତ କରିବା ପାଇଁ ‘ରାତ୍ରି ବଜାର’ରେ ଆଉ ଅତିରିକ୍ତ ୫% ରିହାତି ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ। ଅର୍ଥାତ୍‌ ଯେଉଁମାନେ ରାତି ୧୧ଟାରୁ ପରଦିନ ସକାଳ ୭ଟା ଯାଏଁ କ୍ରୟ କରିବେ ସେମାନଙ୍କୁ ଏହି ଅତିରିକ୍ତ ରିହାତି ମିଳିବ। ଏହାକୁ ଆହୁରି ଆକର୍ଷଣୀୟ କରିବା ପାଇଁ ଖାରବେଳ ନଗରର ‘ରାତ୍ରି ବଜାର’ରେ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଂଗୀତ ପ୍ରଦର୍ଶନ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ କାଉଣ୍ଟରର ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଛି। ଏହି ରାତ୍ରି ବଜାରକୁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାରଙ୍କ ହସ୍ତତନ୍ତ, ବୟନ ଓ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ବିଭାଗ ତଥା ସମବାୟ ବିଭାଗର ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଦୀପ ବଳସାମନ୍ତ ଉଦ‌୍‌ଘାଟନ କରିଛନ୍ତି। ଉଦଘାଟନୀ ସମାରୋହରେ ହସ୍ତତନ୍ତ, ବୟନ ଓ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ବିଭାଗ କମିସନର ତଥା ଶାସନସଚିବ ଗୁହା ପୁନମ ତାପସ କୁମାର, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶାସନ ସଚିବ ମଧୁମିତା ରଥ, ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନ ସଚିବ ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ ବାରିକ, ପରିଚାଳନା ନିର୍ଦ୍ଦେଶିକା ପ୍ରଣତୀ ଛୋଟରାୟ, ଅତିରିକ୍ତ ଶାସନସଚିବ ସୁଷମା ବାରିକ୍ ଏବଂ ହସ୍ତତନ୍ତ, ବୟନ ଓ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ବିଭାଗ, ହସ୍ତତନ୍ତ ଓ ବୟନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ ଓ ବୟନିକାର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଧିକାରୀମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ।

ସୌଜନ୍ୟ- ସମ୍ୱାଦ